Ik merk bij mezelf — en ik vermoed ook bij vele mensen om me heen — dat er een soort nooit-ophoudende beweging is: méér willen. Maar tegelijkertijd vraag ik me vaak af: waarom is dat eigenlijk zo? En vooral: wat maakt dat het ‘meer’ in onze moderne context zó sterk aanwezig is? In dit artikel neem ik je mee in mijn “ik-verhaal” en verken ik deze beweging vanuit drie invalshoeken: neurobiologisch, evolutionair en sociaal. Vervolgens richt ik me op wat daarvan een innerlijke zoektocht kan zijn — én hoe we hier bewust mee kunnen werken in coaching, begeleiding of gewoon ons eigen leven.

Neurobiologische grond voor het steeds meer willen.
Als coach/docent ben ik altijd geïntrigeerd door wat er achter gedrag schuilgaat. Neurobiologie biedt daarbij krachtige inzichten.
Dopamine, beloning en verlangenIn mijn eigen reflecties komt telkens terug: dat moment vóórdat iets behaald is — de spanning, de drive, de verwachting — is vaak krachtiger dan het moment na het behalen. Neurobiologie weet hier wat over: onze belonings­circuits zijn zo ingericht dat verlangen (‘wanting’) vaak losstaat van puur plezier (‘liking’). Onderzoek van o.a. Kent C. Berridge laat zien dat dopamine niet primair het gevoel van genot (pleasure) produceert, maar eerder motiveert tot actie: het attribueert “incentive salience” aan doelen of stimuli. sites.lsa.umich.edu+2PMC+2 In het artikel “Pleasure systems in the brain” wordt duidelijk dat het systeem dat verlangen aandrijft vaak sterker is geactiveerd dan het systeem dat enkel genieten mogelijk maakt. PMC+1
Wat betekent dit concreet? Ik ervaar het als: zodra ik iets wil — een groter huis bijvoorbeeld, of meer paarden — dan start een “beloningscircuits-rush”. Mijn brein ziet een vooruitzicht, een rijker plaatje, en dat activeert motivatie: “Ik wil dat”. Maar — en hier zit de crux — zodra het doel bereikt is, zijn we snel gewend, het nieuwe voelt gewoon weer “normaal”. Het belonings­systeem is adaptief: het reset zichzelf. Het verlangen blijft. Dit zorgt voor de treadmill van “meer”. Dit fenomeen wordt in het populaire werk als “hedonic treadmill” of adaptatie genoemd. Psychology Today+1
Energie, verkenning, beloning – de dopamine­hypotheseIn een diepgaander neuro­biologisch model zien we dat dopamine ook een rol speelt in energie­beheer en exploratie versus exploitatie. In een artikel “Putting desire on a budget: dopamine and energy expenditure” komt het voor dat dopamine functioneert om de uitgave van energie en verkenning te reguleren, niet louter beloning. Frontiers Dit betekent voor mij: het brein is geprogrammeerd om te bewegen, te streven, vooruit te komen — niet alleen om stil te zitten en te genieten. Het stimuleert exploratie (“wat is er nog meer?”) en beloning voor actie.

Als coach denk ik: dat maakt dat coaches/cliënten vaak ook voelen: “Ik móet verder, ik móet iets bereiken”. Dat voelt als ambitie, maar neurobiologisch is het ook een ingebouwde neiging.

Verlangen versus voldoening – waarom het nooit af lijkt.
Dit brengt ons bij het contrast tussen ‘verlangen’ en ‘voldoening’. Dit verschil is wezenlijk. Zoals Berridge aangeeft: “wanting” kan onafhankelijk zijn van “liking”. sites.lsa.umich.edu Voor mij betekent dit: ik kan iets wíllen zonder dat ik er werkelijk van geniet zodra het er is. En dat ervaren we vaak als “ik heb het, maar toch voel ik me niet anders”.
In mijn werk met cliënten zie ik het patroon: we werken hard, bereiken iets groots – doch het innerlijke gevoel van rust of vervulling blijft uit. Dat komt omdat de neurobiologische mechanismen ons blijven aanzetten tot het volgende. Het brein is zo ingericht dat het niet tevreden blijft bij “genoeg”.

Evolutionair perspectief: waarom ‘meer’ zo stevig in ons zit.
Ik vind het spannend om te kijken hoe onze verre voorouders ons gedrag vandaag mede vormgeven. Vanuit het evolutionaire perspectief zie ik delen van mijn eigen drive terugkomen.
Oorsprong in schaarste, competitie en overlevingOns moderne verlangen naar méér is geen toeval: het heeft evolutionaire wortels. In de jager-verzamelaar maatschappij was het verzamelen van voldoende middelen (voedsel, veiligheid, status) een kwestie van overleven en voortplanting. Mensen die meer hadden – of beter scoorden – waren beter geplaatst voor overleving en reproductie. Dit is kern van de evolutionaire psychologie: mentale mechanismen die ooit adaptief waren, zitten nog in ons. Verywell Mind+1
Dus, als ik mezelf terugtrap wanneer ik zie dat ik een groter huis wil, of een extra paard :-)  – dan kan ik herkennen: hier speelt iets mee dat diep zit in mijn evolutionair erfgoed.

Status, signaal en sociale hiërarchie.
Een belangrijk onderdeel van “meer willen” gaat om status. In evolutionaire termen: status betekent betere toegang tot middelen, betere partnerkeuzes, betere bescherming. Moderne consumptie­gedrag (huizen, auto’s, paarden, macht) kan ook worden gezien als signaalgedrag — een manier om te laten zien: “Ik behoor tot de hogere rang.” In evolutionair jargon spreken we hier over signalering, zoals het handicap-principe (waardevolle signalen kosten wat). Wikipedia+1

Als coach herken ik dat veel mensen onbewust bezig zijn met “wat vinden anderen”, “hoe word ik gezien”, “hoe sta ik erbij”. En dat raakt aan evolutionair ingebouwde statusmechanismen.

De mismatches tussen de oude wereld en de nieuwe wereld.
Eén van de dingen die me boeit in mijn coachwerk is deze mismatch: ons brein en lichaam zijn geëvolueerd in een omgeving van schaarste, onzekerheid, kleine groepen; maar we leven nu in overvloed, in grote sociale netwerken, met digitale prikkels, met consumptie­mogelijkheden zoals nooit tevoren. Het resultaat: mechanismen die vroeger adaptief waren, kunnen nu leiden tot ontevredenheid, burn-out, consumptiedrift. Dit is wat onderzoek aantoont in verslavingscontexten: het beloningssysteem dat was ontworpen voor voedselverzameling of partnerzoektocht kan nu overspoeld worden door moderne prikkels. Stanford Medicine

Voor mij in de coachpraktijk betekent dit: cliënten worstelen vaak niet alleen met externe doelen, maar met interne ‘oer-mechanismen’ die niet met rust zijn gelaten door de moderne wereld.

Sociaal-psychologische dynamiek: de context van ‘meer’.
Naast neurobiologie en evolutie speelt de sociale context een enorme rol.
Vergelijken, meten, willen – de sociale spiegelIk zie in mijn werk hoe mensen zichzelf mede filmen via de ogen van anderen: collega’s, sociale media, vrienden, concurrenten. Die sociale spiegel versterkt het “meer willen”. Psychologie toont aan dat status en positie vaak relatief zijn (we willen niet alleen hoog, we willen hoger dan de ander). In de psychologie van welbevinden wordt dit de relatieve status genoemd. Het evolutie­model ondersteunt dit: groep en rangorde spelen een rol. Psychology Today

Cultuur van groei, prestatie en bezit.
Onze tijd is er één van groei: groei in inkomen, groei in bezit, groei in ervaring. In coaching hoor ik vaak: “Hoe kan ik groeien?”, “Hoe kan ik meer impact maken?”, “Hoe kan ik mijn bereik vergroten?”. Dat is op zich mooi, maar het betekent ook dat ‘genoeg’ haast niet bestaat. Het idee dat bezit, status of succes eindpunt is, wordt nauwelijks gevoed. Dit culturele model versterkt de biologische en evolutionaire drang.
Innerlijke leegte achter extern succesIk merk bij mezelf én bij cliënten: de buitenkant kan indrukwekkend zijn — mooi huis, groot wagenpark, hippe vakantie, veestapel, paarden — maar de innerlijke ervaring van rust, voldoening, betekenis is niet automatisch aanwezig. Sociaal gezien voelt het alsof we in een ‘jacht’ verzeild geraakt zijn: jacht op erkenning, jacht op beter beeld, jacht op meer. En die jacht is vermoeiend.
Als coach stel ik vaak de vraag: “Wat zoek je werkelijk?” Want vaak blijkt: het gaat niet móéten hebben, maar móéten voelen iets, willen zijn iets.

De innerlijke zoektocht: wat zit er onder het ‘meer’-verlangen?
Nu ik de drie invalshoeken geschetst heb — neuro-, evo-, sociaal — wil ik reflecteren op wat dit betekent als innerlijke zoektocht. Voor mij is het de kern van coaching: niet alleen doen, maar zijn, niet alleen hebben, maar voelen, niet alleen horen bij, maar volledig aanwezig zijn.
Het ‘meer’ als signaal voor een onvervulde behoefte.
Als mens, coach, docent merk ik dat ‘meer willen’ vaak een symptoom is van iets anders: een innerlijke behoefte die niet vervuld is. Misschien behoefte aan erkenning, veiligheid, waarde, verbinding, vrijheid, betekenis. Het grotere huis of meer paarden zegt iets — misschien: ik wil erkend worden, ik wil veilig zijn, ik wil mijn waarde tonen. Wanneer we dat signaal onderkennen, ontstaat ruimte voor verdieping.
Bewustwording van de automatische drijfveren.
Een stap in mijn eigen werk — en die ik ook cliënten aanbeveel — is bewust worden van je drijfveren.
Welke verlangens zijn er?
Waarom wil ik dit huis?
Waarom wil ik die auto?
Is het werkelijk mijn verlangen, of een geïmporteerde norm, een sociale spiegel, een neurobiologische beweging? Door bewust te kijken: “Wat zit hier onder?” ontstaat ruimte.
Vanuit de literatuur: het beloningssysteem is grotendeels onbewust. PMC+1
Bewustwording betekent dat je de automatisme voor je laat werken in plaats van erin opgesloten te zijn.
Realisatie en transformatie: hoe kunnen we hiermee aan de slag?
Als coach en docent zie ik drie mogelijke wegen die we kunnen inzetten:

1. Reflectie- en lichaamswerk
   • Omdat veel van deze drijfveren lichamelijk gevoeld worden (energie, opwinding, verlangen), is lichaamswerk cruciaal. Neem tijd om te voelen: wat gebeurt er in mijn lichaam als ik dat grotere huis denk? Waar voel ik spanning, opwinding, rust?
   • Ademhalingsoefeningen, nervus vagus-activatie, lichaamsgerichte meditatie helpen om het automatische belonings­systeem te kalmeren en bewust te worden.
   • Vraag je af: welk verlangen is hier werkelijk? Laat je lichaam en je brein je gids zijn.
2. Herwaarderen van “genoeg” en betekenis
   • In plaats van altijd draaien op “meer”, kan je werken aan wat genoeg betekent voor jou. Dit is geen passiviteit, maar bewuste keuze.
   • Betekenisvolle doelen en waarden kunnen het onrustige jagen naar meer ombuigen in richting van ‘hoe wil ik leven’, ‘hoe wil ik bijdragen’, ‘hoe wil ik verbinden’.
   • Vanuit coaching: ontwikkel je persoonlijke waardenkompas en gebruik dat als filter voor je verlangens: “Past dit verlangen bij mijn waarden?”
   • Onderzoek toont aan dat status en resources minder bijdragen aan welzijn dan kwaliteit van relaties, betekenisvolle activiteiten en autonomie.
3. Integratie van het verlangen in een groter kader
   • In mijn begeleidingen werk ik met het idee dat verlangens niet per se weg moeten — ze mogen er zijn — maar dat ze geïntegreerd kunnen worden in een bewust kader. Je hoeft niet in conflict te zijn met ambitie of bezit, maar je kunt ze verbinden met je kern en jouw missie.
   • Bijvoorbeeld: waarom wil ik meer van iets, bijvoorbeeld paarden? Is het voor erkenning? Of is het omdat ik de ervaring van verbinding en vertrouwen met paarden mee wil delen? Dan verschuift het beeld: het paard is niet zozeer object van status, maar instrument van zingeving.
   • Je kunt ook werken aan “stopmomenten” – bewust pauzeren: “Oké, ik heb dit bereikt. Wat gebeurt er nu? Hoe voelt het? Wil ik verder? Waarom?” Dat creëert het onderscheid tussen automatische drive en bewuste keuze.

Praktische stappen voor coaches/docenten en cliënten.
Ik nodig je uit om dit artikel om te zetten in concrete interventies:

• Leer meer over de neurobiologie van verlangen,de werking van dopamine, belonings­circuit, want vs. like uit (gebruik Berridge & Kringelbach werk).
• Maak een inventaris: welke ‘meer’-verlangens heb ik op dit moment? Noteer gevoelens, lichaams­sensaties, gedachten.
• Gebruik lichaamsgerichte oefening: ademhaling, nervus vagus-activatie, liggend of zittend — observeer de opkomst van verlangen en wat daarvoor/eronder zit.
• Reflecteer : wat is mijn onderliggende behoefte? Wat zegt dit verlangen?
• Introduceer je waardenkaart: wat is echt belangrijk voor mij? Hoe verhouden mijn verlangens zich tot mijn waarden?
• Maak een “stop- en check-points” protocol bij het realiseren van verlangens: wanneer ik dit streef haal, stop ik even: hoe voel ik me? Wat wil ik nu?
• Stimuleer de integratie: in het verbinden van verlangens met betekenis, met missie.
• Sluit af met een oefening om je te verankeren: meditatie of visualisatie waarin je jezelf ziet als ‘genoeg’ persoon, met balans tussen groei en rust, tussen doen en zijn.

Mijn persoonlijke reflectie.
Ik zie het ook bij mezelf: ik wil groeien, ik wil impact maken, ik werk met mooie concepten, ik wil een boek maken, een opleiding brengen. En tegelijkertijd voel ik de spanning: wil ik dat omdat het werkelijk bij mij hoort, of omdat het hoort in de wereld van “meer”? Deze bewustheid is voor mij de sleutel geworden.

Ik stel mezelf de vraag: Wat als ik morgen niets meer hoefde te bewijzen – hoe voelde ik me dan?
En de verrassende ontdekking is: er is rust, er is ruimte. Dat betekent niet dat ambitie weg is — maar de impuls om voortdurend méér te willen wordt getransformeerd.
Ik merk: als ik verlangens verbind aan betekenis, dan worden ze vriendelijker. Ze dienen mij in plaats van mij te beheersen.
Voor mij, en voor mijn werk met andere coaches,cliënten, paarden, natuur en lichaamsgericht werken, kan deze bewustwording een rijke laag toevoegen: want de tools waarmee ik werk (lichaam, paard, natuur, adem) zijn uitermate geschikt om  te  ervaren: hier is meer, én hier is genoeg. En het pad daar tussenin is wat telt.

Ik hoop dat dit artikel je inspiratie geeft om het patroon van “altijd maar meer” te onderzoeken — niet met oordeel, maar met nieuwsgierigheid — en er een bewuste relatie mee aan te gaan. Laat je me weten hoe het lukt of waar je nog tegenaan loopt?  

Van binnen naar buiten – hoe Vedische wijsheid mijn werk als coach voedt
Meer dan dertig jaar geleden kwam ik voor het eerst in contact met de Vedische wijsheid. Niet via boeken of grote spirituele reizen, maar eenvoudigweg via transcendente meditatie. Het was een zachte ontmoeting met iets groters, iets dat ik niet kon benoemen maar wel kon voelen: een stille ruimte van rust, helderheid en thuiskomen in mezelf.
Sindsdien is die bron altijd bij mij gebleven, discreet en persoonlijk. Ik heb het nooit uitgesproken voor me uitgedragen, maar ik heb het wél altijd beleefd. In mijn manier van aanwezig zijn. In hoe ik keuzes maak. In hoe ik mensen en situaties benader. Het was er, als een innerlijk kompas dat me uitnodigde tot vertraging, tot verstilling, tot afstemming.
Pas jaren later, in mijn werk als coach en begeleider, merkte ik hoe vanzelfsprekend die wijsheid doorstroomde in mijn begeleidingen. Niet als theorie, maar als ervaring. Niet als dogma, maar als uitnodiging. En vooral: niet als iets buiten de ander, maar als iets wat in iedereen al aanwezig is – als we er ruimte voor maken.
Wat me zo raakt in de Vedische visie is dat alles begint bij bewustzijn. Wie ben je? Wat leeft er in jou, voorbij de ruis van het dagelijkse bestaan? Wat mag gezien worden? Wat vraagt om erkenning, transformatie, of juist loslaten? Die vragen stel ik niet alleen aan mijn cliënten, maar ook aan mezelf – telkens opnieuw. Want groeien als mens en als coach gebeurt niet in een rechte lijn. Het is een cirkelbeweging van leren, loslaten en her-inneren.
Een kernprincipe uit de Vedische leer is karma – niet als straf, maar als spiegel. Alles wat zich herhaalt in je leven wil je iets vertellen. Elk patroon, elke ontmoeting, elk gevoel is een kans tot bewustwording. In mijn begeleidingen nodig ik mensen uit om net daar stil bij te staan: niet wat moet ik veranderen om van dit gevoel af te geraken, maar wat probeert dit gevoel me te tonen? Coaching wordt zo geen zoektocht naar oplossingen, maar een ruimte voor inzichten die van binnenuit mogen ontstaan.
Ik geloof dat echte transformatie begint in het klein. Wat James Clear “atomic habits” noemt, herken ik als oeroude Vedische wijsheid: de kracht van de herhaling, de invloed van aandacht, de waarde van elke minieme verschuiving in bewustzijn. Eén ademhaling kan het begin zijn van een nieuw patroon. Eén gedachte kan de richting van je leven veranderen. Niet vanuit wilskracht, maar vanuit helderheid.
Of ik nu met mensen werk in gesprek, tijdens een wandeling of in aanwezigheid van een paard – het uitgangspunt blijft hetzelfde: je hoeft niets toe te voegen aan jezelf, je mag gewoon terugkeren naar wat er al is. Naar de stille kracht in jou. Naar je eigen wijsheid. Naar het vertrouwen dat verandering mag beginnen bij het allerkleinste, als datgene wat echt klopt.
Wat ik doorheen de jaren geleerd heb – en wat ik steeds opnieuw blijf oefenen – is dat zachtheid geen zwakte is, maar een vorm van kracht. Dat het pad van persoonlijke groei geen sprint is, maar een stille tocht naar binnen. En dat we allemaal mogen leren om niet harder, maar helderder te leven.
Vanuit die visie begeleid ik mensen. Met aandacht, met verwondering, met eerbied voor hun tempo en proces. En altijd weer met dat besef: elk moment is een kans om dichter bij jezelf te komen – 1% per keer.
 

Moe van het 'jezelf moeten vinden'?
Vanuit mijn praktijkervaring (en het leven zelf)
Ik merk het steeds vaker, bij cliënten én bij collega’s:
Dat verlangen om “jezelf terug te vinden”.
Soms uitgesproken in woorden, soms voelbaar in houding, stem, of vermoeidheid.
Het lijkt alsof er iets verloren is gegaan in de rush van het leven.
De vraag die dan opduikt is:
"Wie ben ik nog, als ik even niet voor anderen zorg?"
Of: "Wat wil ik eigenlijk, los van wat moet?"
Wat ik vaak zie gebeuren, is dat mensen dan gaan zoeken: in boeken, podcasts, opleidingen, gesprekken...
Maar zoeken gebeurt meestal in het hoofd.
En het hoofd is slim — maar niet de plek waar je jezelf werkelijk kunt ontmoeten.
Het lichaam weet
In mijn werk als lichaamsgericht en ervaringsgericht coach — met of zonder dieren — keer ik telkens terug naar dat ene eenvoudige uitgangspunt:

Het lichaam weet.
Je lichaam weet wanneer iets klopt.
Je lichaam voelt het verschil tussen een ja en een nee.
Je lichaam geeft signalen van veiligheid of onrust, vaak subtieler dan woorden kunnen vatten.
En toch leren we daar zelden naar luisteren.
Het vraagt moed om te zakken
De echte ontmoeting met jezelf begint vaak bij heel eenvoudige vragen:

• Wat voel je nu, precies?
• Waar in je lichaam voel je dat?
• Wat wil dat deel zeggen, als je het een stem geeft?

Ik gebruik hierbij soms visualisatie, ademhaling of beweging. Soms ook de spiegel van een paard, die haarfijn aanvoelt waar jij jezelf kwijt bent geraakt.
Niet om antwoorden te forceren. Wel om je terug te brengen naar waar jij al lang bent: hier, in dit lichaam.
Geen groot ‘vonden’, maar kleine ontmoetingen
Wat ik hoop dat mensen meenemen uit mijn sessies, is niet een oplossing of een plan, maar een ervaring:
Dat ze even voelden wie ze zijn, zonder al die ruis.
En dat dat genoeg was.
Je hoeft jezelf niet te vinden alsof je verloren bent.
Je mag jezelf weer ontmoeten.
Via je adem. Je lichaam. Je natuur. Je ritme.
Daar begint iets nieuws.
 
 

In een tijd waarin coaching en therapie populairder zijn dan ooit, rijst de vraag: wat maakt iemand écht goed in dit vak? Is het het volgen van talloze opleidingen, het behalen van certificaten en diploma’s? Of zit er meer achter de kwaliteit van een goede coach of therapeut?
De waarde van opleiding
Een degelijke basisopleiding is zonder twijfel belangrijk. Ze biedt de noodzakelijke theoretische kaders, methodieken en professionele standaarden om mensen op een veilige en doeltreffende manier te begeleiden. Onderzoek toont aan dat evidence-based opleidingen bijdragen aan competentieverhoging en het vertrouwen van de hulpverlener in zijn/haar eigen kunnen (Hill & Lent, 2006).
Daarnaast leren studenten in een goede opleiding niet enkel technieken, maar ontwikkelen ze ook een ethisch besef, zelfreflectie en een kritisch denkvermogen — allemaal onmisbare bouwstenen voor professioneel handelen.
Maar opleiding alleen is niet genoeg
Toch garandeert zelfs de beste opleiding geen uitstekende praktijk. De realiteit is dat elke opleiding beperkt is in tijd, inhoud en context. Er bestaat geen opleiding die volledig kan voorbereiden op de diversiteit, complexiteit en nuance van echte cliënten. Psycholoog en opleidingsdeskundige Donald Schön (1983) introduceerde het begrip reflective practitioner: een professional die leert in en door de praktijk, voortdurend reflecteert en zich ontwikkelt op basis van ervaring.
Dit sluit aan bij het idee dat een goede coach of therapeut zich blijft vormen, ver voorbij het klaslokaal. Levenslang leren is geen luxe maar een noodzaak in dit vakgebied.
De rol van zelfeducatie
Zelfeducatie speelt hierin een steeds grotere rol. Podcasts, YouTube-kanalen, boeken, blogs en online lezingen vormen een laagdrempelige en vaak zeer actuele aanvulling op formele scholing. Ze bieden toegang tot nieuwe perspectieven, internationale stemmen, nichethema’s en persoonlijke inspiratie. Volgens een studie van Eraut (2004) is informele, zelfgestuurde professionele ontwikkeling minstens even belangrijk als formele opleiding, vooral in beroepen waar relationele en ervaringsgerichte vaardigheden centraal staan.
Het is niet de hoeveelheid informatie die iemand tot een goede coach maakt, maar wel de capaciteit om die informatie kritisch te verwerken, te integreren in de eigen praktijk en er congruent mee te handelen.
De kern: wie je bent als mens
Talloze onderzoeken bevestigen dat de effectiviteit van coaching en therapie niet alleen afhangt van technieken of methodes, maar vooral van de persoon van de begeleider. De werkrelatie (de therapeutische alliantie) blijkt een sterkere voorspeller van succes dan de gebruikte methodiek (Norcross & Wampold, 2011). Authenticiteit, empathie, zelfbewustzijn en het vermogen om écht contact te maken zijn dus minstens zo belangrijk als het beheersen van modellen als GROW, NLP of systemisch werk.
Dit impliceert dat zelfkennis, persoonlijke groei en voortdurende introspectie cruciaal zijn in dit beroep. En dat zijn precies de aspecten die vaak gevoed worden door zelfeducatie en ervaring buiten het curriculum.
Mijn ervaring als opleider
In de opleidingen die ik geef, merk ik dat de deelnemers die er uiteindelijk in slagen om een eigen praktijk op te bouwen, niet per se degenen zijn met de meeste cursussen, diploma’s of het hoogste academisch niveau. Het zijn zij die, na de opleiding, werkelijk met de inhoud aan de slag gaan. Ze blijven zichzelf voeden via boeken, podcasts, supervisie, intervisie en vooral: door te doen. Ze durven groeien, vallen, opstaan, reflecteren en opnieuw proberen.
Ze wachten niet op toestemming of zekerheid, maar nemen hun vak serieus als een vorm van ambacht en persoonlijke ontwikkeling. Het zijn net deze mensen die weten: een goede coach word je niet in een jaar, maar in een leven.

Bronnen

• Hill, C. E., & Lent, R. W. (2006). A Narrative and Meta-Analytic Review of Helping Skills Training: Time to Revive a Dormant Area of Inquiry. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training.
• Norcross, J. C., & Wampold, B. E. (2011). Evidence-based therapy relationships: Research conclusions and clinical practices. Psychotherapy.
• Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action.
• Eraut, M. (2004). Informal learning in the workplace. Studies in Continuing Education.

hier om te bewerken.

Je weet dat er iets moet veranderen. Misschien voel je dat je werk niet meer bij je past, dat het tempo te hoog ligt, of dat je lichaam je signalen geeft: moe, prikkelbaar, slecht slapen, een hoofd dat niet meer stilvalt. En toch... kom je niet écht in beweging. Je blijft doordoen. Vasthouden. Twijfelen.
Dat is niet omdat je zwak bent of geen wilskracht hebt. Het is je brein. En dat zit soms gewoon in de weg.
In dit artikel lees je waarom verandering zo moeilijk kan voelen – vooral als je al overbelast of uitgeput bent – én hoe je het jezelf iets makkelijker kunt maken.


Jouw brein wil jou beschermen (maar het overdrijft een beetje)
Ons brein is niet gebouwd op de wereld waarin we nu leven. Het oudste deel – vaak het ‘krokodillenbrein’ genoemd – denkt nog steeds dat we in een gevaarlijke jungle leven, waar we het beste kunnen overleven door alles bij het oude te laten. Geen risico’s. Geen verandering. Gewoon doorgaan zoals altijd.
En dat deel van je brein is razendsnel. Het scant voortdurend je omgeving op ‘gevaar’. En wat voelt gevaarlijk? Juist: alles wat nieuw is of onbekend. Zelfs als het eigenlijk beter voor je zou zijn.
Als je al over je grenzen gaat, of al te veel stress ervaart, dan staat dat deel nóg alerter. Dan voelt zelfs een kleine verandering als “te veel”. En voor je het weet, schiet je in de weerstand of vermijd je actie. Niet omdat je niet wílt veranderen, maar omdat je overlevingsmodus ‘nee’ zegt.


Vijf denkpatronen die verandering blokkeren – en wat je kunt doen
1. Vasthouden aan het bekende (status quo-bias)
Je weet dat je werk of levensritme niet meer goed voelt, maar je blijft toch doorgaan. Waarom? Omdat het vertrouwd is. Je weet waar je aan toe bent, ook al kost het je veel energie.
Wat kan helpen:

• Maak verandering klein. Eén stap tegelijk.
• Zoek naar iets wat nu al wél goed voelt en bouw daarop voort.
• Geef jezelf tijd. Nieuw gedrag aanleren is wennen, geen falen.

2. Je ziet vooral wat je al gelooft (confirmatie-bias)
Misschien denk je: “Ik ben gewoon niet gemaakt voor verandering” of “Ik stel me aan.” Dan ga je onbewust bewijzen zoeken die dat bevestigen, en negeer je signalen die iets anders zeggen.
Wat kan helpen:

• Praat met iemand die je vertrouwt en die op een andere manier naar jou kijkt.
• Schrijf elke dag 1 ding op dat je anders aanpakt dan vroeger – hoe klein ook.
• Daag jezelf zachtjes uit: “Wat als het wél kan lukken?”

3. Bang om iets kwijt te raken (verliesaversie)
Zelfs als iets niet meer werkt, kan het idee om het los te laten beangstigend zijn. Wat krijg je ervoor in de plaats? Wat als het nog erger wordt? Die angst is normaal – ons brein vindt verlies altijd erger dan de kans op winst.
Wat kan helpen:

• Benoem voor jezelf wat je zou kunnen winnen aan een verandering (rust, ruimte, voldoening).
• Herinner jezelf eraan wat je nú al kwijt bent (je energie, je plezier).
• Kijk wat je mag behouden als je verandert – veiligheid, waardevolle contacten, jezelf.

4. Verkeerde inschatting van wat iets kost (planningmisvatting)
We onderschatten vaak hoeveel tijd en energie verandering vraagt – en voelen ons dan schuldig of dom als het niet meteen lukt.
Wat kan helpen:

• Geef jezelf de ruimte om te leren en te proberen.
• Kijk niet alleen naar het doel, maar ook naar het tempo.
• Zie herstel en verandering als een proces, niet als een project met een deadline.

5. Weerstand tegen opgelegd krijgen (reactance)
Als je omgeving zegt dat je iets moet veranderen – “Doe wat rustiger”, “Stop toch met dat werk” – kan het voelen alsof je de controle verliest. En dan komt er weerstand, zelfs als je weet dat ze ergens gelijk hebben.
Wat kan helpen:

• Maak zelf keuzes, op jouw manier en jouw tempo.
• Vraag jezelf af: “Wat heb ík nu nodig?”
• Schrijf je eigen verhaal. Niet om anderen te plezieren, maar omdat jij ertoe doet.

Wees mild voor jezelf – je brein doet z’n best
Als je voelt dat je op je tandvlees loopt, is het logisch dat verandering te veel lijkt. Je hoeft het niet allemaal ineens te kunnen. Alleen al begrijpen waarom het zo moeilijk voelt, kan je ademruimte geven. Je hoeft niet te vechten tegen jezelf – je mag jezelf geruststellen, in beweging komen op jouw tempo, en vooral: jezelf serieus nemen.
In mijn volgende artikel vertel ik hoe deze denkpatronen ook binnen een team of gezin kunnen werken – en hoe je daarin samen stappen kunt zetten zonder elkaar kwijt te raken.
 

Hoe zonnig weer je gemoed beïnvloedt – en waarom dat voor iedereen anders is.

☀️ Waarom voelen we ons beter als de zon schijnt?Veel mensen voelen zich opgewekter zodra de zon zich laat zien. En dat is geen toeval. Zonlicht heeft een bewezen positief effect op onze hersenen:

• Verhoogde serotonine-aanmaak: Zonlicht activeert de productie van serotonine, een neurotransmitter die je stemming verbetert en zorgt voor meer energie en focus.
• Vitamine D-productie: Blootstelling aan zonlicht stimuleert de aanmaak van vitamine D via de huid. Vitamine D-tekort wordt gelinkt aan depressieve gevoelens en vermoeidheid.
• Betere slaap: Zonlicht overdag helpt je biologische klok (circadiaans ritme) om 's avonds makkelijker in slaap te vallen door een natuurlijk dalende melatonineproductie.

📚 Bronnen:

• Lambert, G. W., et al. (2002). Effect of sunlight and season on serotonin turnover in the brain. The Lancet.
• Holick, M. F. (2007). Vitamin D deficiency. New England Journal of Medicine.

🧠 Niet iedereen reageert hetzelfdeToch is het effect van zonlicht op je gemoed niet bij iedereen gelijk. Sommige mensen ervaren onrust, overprikkeling of zelfs stress bij fel zonlicht of warme temperaturen. En dat is heel normaal. Ons zenuwstelsel reageert nu eenmaal verschillend op externe prikkels. Mogelijke redenen voor die verschillen zijn:

• Persoonlijke gevoeligheid (sensorische prikkelverwerking)
• Mentale belasting of burn-out
• Sociale druk om ‘blij’ te zijn bij mooi weer
• Traumagerelateerde triggers of negatieve associaties met zomerperiodes

🌀 Kortom: wat voor de één energie geeft, kan voor de ander uitputtend zijn.

🌻 Luister naar je eigen ritmeZonlicht is een krachtig hulpmiddel voor je mentale welzijn — als het bij jou past op dat moment. Misschien hou jij van zonnebaden in de tuin, of zoek je net graag de schaduw en stilte op. Alles is goed, zolang het afgestemd is op jouw behoefte.
Tips voor bewust omgaan met zon en stemming:

• Start je dag met 10 minuten buitenlicht, zonder zonnebril of scherm.
• Neem pauzes in de schaduw als je overprikkeld raakt.
• Voel je niet schuldig als je liever binnenblijft bij mooi weer.
• Gebruik zonlicht als een extra steun, geen verplichting.

✨ SamengevatZonlicht kan je mentaal gevoel verbeteren dankzij serotonine en vitamine D, maar het effect is niet voor iedereen hetzelfde. Erken je eigen ritme, je gevoeligheden en je grenzen. Luisteren naar jezelf blijft belangrijker dan het volgen van het weerbericht.
☀️ Dus: voel je vrij om te genieten van de zon – of om net even naar binnen te keren, ook als de zon schijnt.

Leef je écht, of overleef je?
De feestdagen zouden een tijd van rust, bezinning en genieten moeten zijn.
Toch hoor je overal om je heen: "Druk, druk, druk!"
Het organiseren van etentjes, het kopen van cadeaus en de constante druk om overal aanwezig te zijn, maken dat velen deze periode ervaren als overweldigend in plaats van vreugdevol.
Maar waar loopt het fout? En hoe kun je het anders aanpakken?
Vaak belanden we in een faux window of tolerance, een schijnvenster waarin we lijken te functioneren, maar eigenlijk vooral overleven.
Je houdt alles draaiende, regelt alles en lijkt alles onder controle te hebben, maar onder de oppervlakte voel je stress en spanning. Je lichaam vertelt het je al: oppervlakkige ademhaling, gespannen schouders en een gevoel van constante onrust. Het lijkt alsof je het aan kunt, maar elk extra verzoek of onverwachte situatie kan je volledig uit balans brengen.
Waarom gebeurt dit juist nu?
De feestdagen brengen vaak een mix van hoge verwachtingen en sociale verplichtingen met zich mee. Copingmechanismen zoals perfectionisme, iedereen tevreden willen stellen of je afleiden met eindeloze to-do-lijstjes zorgen ervoor dat je blijft doorgaan, zonder écht stil te staan bij hoe je je voelt. Je probeert alles goed te doen, maar vergeet wat deze tijd écht betekent: verbinding, rust en genieten van het moment.
Wat kun je doen om uit het schijnvenster te stappen?
Begin met vertragen. Neem korte momenten van reflectie, zelfs in de drukte.
Stel jezelf de vraag: Waar gaat dit écht om?
Misschien betekent dat minder doen en meer zijn. Laat verwachtingen los en wees eerlijk over wat haalbaar is. Adem bewust, luister naar je lichaam en maak tijd voor wat jou écht energie geeft—ook al lijkt het ‘niet productief’.

De feestdagen hoeven geen marathon te zijn. Ze kunnen een moment worden om je authentieke window of tolerance terug te vinden, waar ruimte is voor rust, veerkracht en oprechte vreugde.
Durf keuzes te maken vanuit verbinding met jezelf, zodat deze tijd een echte reflectie wordt van wat belangrijk is. Want dat is uiteindelijk het mooiste cadeau dat je jezelf en anderen kunt geven.

​Soms in het proces van coaching komen we tot momenten waar woorden alleen niet genoeg lijken. Het is alsof er iets sluimerend is, iets onder het oppervlak dat aandacht vraagt. Het kan een gevoel van weerstand zijn, een zucht die dieper lijkt dan gewoon vermoeidheid, of een subtiele verandering in houding die spreekt van onuitgesproken emoties.
Hier komen somatische interventies en lichaamsgericht werken in het coachen naar voren als krachtige instrumenten. Het gaat verder dan enkel praten; het gaat over het erkennen en omarmen van de taal van het lichaam, die soms luider spreekt dan woorden.
Wanneer we merken dat er minder weerstand is, een zucht die dieper lijkt dan gewoon vermoeidheid, stellen we onszelf de vraag: "Wat voel je nu eigenlijk?" Is het goed, of is het beter? Het draait allemaal om voorkeur, om het herkennen van iets dat er eerder niet was, iets dat veiligheid vereist voordat het naar buiten kan komen.
Het lichaam kan ons vertellen wat we niet veilig naar buiten kunnen laten komen vanwege de consequenties. Het kan ons ook laten zien wat wel naar buiten kan. Het kan zo simpel zijn als het schudden van handen, het bewegen met de emotie, of het vinden van die 'vensters van tolerantie' waarin we juist genoeg ruimte hebben om de fluisterende ervaring te omarmen.
Het draait allemaal om vertragen, om het erkennen dat boosheid vaak een fysieke oorsprong heeft en dat we onze weg er niet uit kunnen denken. Het kan vreemd aanvoelen, misschien zelfs wat schaamte oproepen, maar als coach is het onze taak om een veilige ruimte te creëren waarin deze ervaringen mogen bestaan.
We kunnen somatische interventies gebruiken om die veiligheid te bevorderen - een hand op de borst, een lichte druk in de zij, of het bewustzijn van de ademhaling. Door langzamer te praten, pauzes te nemen en ruimte te geven aan interne bondgenoten, kunnen we de ervaring benoemen en erkennen zonder deze weg te duwen.
Het draait om het herkennen van hetgeen dat ontstaat uit kinderlijke deel van onszelf, van hetgeen dat wellicht onbewust van uit onze jeugd nog sluimerend aanwezig is, terwijl we vervolgens het volwassen leren spreken ,het  wijze deel van onszelf ‘ de bus laten rijden’.
Het gaat om acceptatie, om het erkennen dat de ervaring er is en dat we er op een rustige, , volwassen manier mee om kunnen gaan. En in dat proces vinden we de kracht van het lichaam en hoe het ons kan leiden naar zelfontdekking en groei. Cursus stress- emotieregulatie , meer weten? 

 

 

Het Beheren van toxische relaties op alle fronten
Toxische relaties kunnen zich niet alleen manifesteren op de werkvloer, maar ook in andere aspecten van ons leven. Of het nu gaat om vriendschappen, romantische relaties, familiebanden of professionele omgevingen, de impact van negatieve interacties kan verstrekkend zijn. Bij Weerbaar Werken begrijpen we dat het essentieel is om effectieve strategieën te ontwikkelen om met deze uitdagende situaties om te gaan, waar ze zich ook voordoen.
Onze missie is om u te helpen uw veerkracht te versterken en uw welzijn te beschermen, ongeacht de context waarin toxische relaties zich voordoen. Door middel van onze deskundige begeleiding en praktische trainingen zult u leren hoe u uw energie kunt behouden, uw zelfvertrouwen kunt vergroten en uw grenzen kunt stellen, zodat u zichzelf kunt beschermen tegen schadelijke invloeden.


Waarom ook met paarden?
Paarden reageren op onze subtiele signalen en tonen ons vaak onmiddellijk de impact van onze acties en houding. Door samen te werken kunnen we diepgaande inzichten verkrijgen die soms moeilijk te bereiken zijn via traditionele gesprekstherapieën.
Het interactieve karakter van paardencoaching maakt het mogelijk om direct te ervaren hoe onze acties en emoties van invloed zijn op anderen, waardoor we waardevolle lessen leren over communicatie, zelfbewustzijn en het opbouwen van gezonde relaties.

Onze programma's zijn ontworpen om je te voorzien van de nodige tools en inzichten om gezonde relaties op te bouwen en te onderhouden, terwijl u tegelijkertijd leert om te gaan met de uitdagingen die toxische relaties met zich meebrengen. Of je nu worstelt met een manipulatieve collega, een giftige vriendengroep of problematische familiebanden, wij staan klaar om u te ondersteunen op uw reis naar persoonlijke groei en welzijn.
Bij Weerbaar Werken geloven we dat u het recht heeft om te gedijen in een omgeving die u ondersteunt en voedt, vrij van negatieve invloeden die u tegenhouden.

Neem vandaag nog de eerste stap naar een leven waarin u zich gesterkt voelt en volledig in uw kracht staat.
Ontdek hoe je kunt omgaan met toxische relaties op alle fronten van je leven en schrijf u in voor onze programma's. U verdient het om te leven zonder de last van negativiteit.

​