Moe van het 'jezelf moeten vinden'?
Vanuit mijn praktijkervaring (en het leven zelf)
Ik merk het steeds vaker, bij cliënten én bij collega’s:
Dat verlangen om “jezelf terug te vinden”.
Soms uitgesproken in woorden, soms voelbaar in houding, stem, of vermoeidheid.
Het lijkt alsof er iets verloren is gegaan in de rush van het leven.
De vraag die dan opduikt is:
"Wie ben ik nog, als ik even niet voor anderen zorg?"
Of: "Wat wil ik eigenlijk, los van wat moet?"
Wat ik vaak zie gebeuren, is dat mensen dan gaan zoeken: in boeken, podcasts, opleidingen, gesprekken...
Maar zoeken gebeurt meestal in het hoofd.
En het hoofd is slim — maar niet de plek waar je jezelf werkelijk kunt ontmoeten.
Het lichaam weet
In mijn werk als lichaamsgericht en ervaringsgericht coach — met of zonder dieren — keer ik telkens terug naar dat ene eenvoudige uitgangspunt:

Het lichaam weet.
Je lichaam weet wanneer iets klopt.
Je lichaam voelt het verschil tussen een ja en een nee.
Je lichaam geeft signalen van veiligheid of onrust, vaak subtieler dan woorden kunnen vatten.
En toch leren we daar zelden naar luisteren.
Het vraagt moed om te zakken
De echte ontmoeting met jezelf begint vaak bij heel eenvoudige vragen:

• Wat voel je nu, precies?
• Waar in je lichaam voel je dat?
• Wat wil dat deel zeggen, als je het een stem geeft?

Ik gebruik hierbij soms visualisatie, ademhaling of beweging. Soms ook de spiegel van een paard, die haarfijn aanvoelt waar jij jezelf kwijt bent geraakt.
Niet om antwoorden te forceren. Wel om je terug te brengen naar waar jij al lang bent: hier, in dit lichaam.
Geen groot ‘vonden’, maar kleine ontmoetingen
Wat ik hoop dat mensen meenemen uit mijn sessies, is niet een oplossing of een plan, maar een ervaring:
Dat ze even voelden wie ze zijn, zonder al die ruis.
En dat dat genoeg was.
Je hoeft jezelf niet te vinden alsof je verloren bent.
Je mag jezelf weer ontmoeten.
Via je adem. Je lichaam. Je natuur. Je ritme.
Daar begint iets nieuws.
 
 

In een tijd waarin coaching en therapie populairder zijn dan ooit, rijst de vraag: wat maakt iemand écht goed in dit vak? Is het het volgen van talloze opleidingen, het behalen van certificaten en diploma’s? Of zit er meer achter de kwaliteit van een goede coach of therapeut?
De waarde van opleiding
Een degelijke basisopleiding is zonder twijfel belangrijk. Ze biedt de noodzakelijke theoretische kaders, methodieken en professionele standaarden om mensen op een veilige en doeltreffende manier te begeleiden. Onderzoek toont aan dat evidence-based opleidingen bijdragen aan competentieverhoging en het vertrouwen van de hulpverlener in zijn/haar eigen kunnen (Hill & Lent, 2006).
Daarnaast leren studenten in een goede opleiding niet enkel technieken, maar ontwikkelen ze ook een ethisch besef, zelfreflectie en een kritisch denkvermogen — allemaal onmisbare bouwstenen voor professioneel handelen.
Maar opleiding alleen is niet genoeg
Toch garandeert zelfs de beste opleiding geen uitstekende praktijk. De realiteit is dat elke opleiding beperkt is in tijd, inhoud en context. Er bestaat geen opleiding die volledig kan voorbereiden op de diversiteit, complexiteit en nuance van echte cliënten. Psycholoog en opleidingsdeskundige Donald Schön (1983) introduceerde het begrip reflective practitioner: een professional die leert in en door de praktijk, voortdurend reflecteert en zich ontwikkelt op basis van ervaring.
Dit sluit aan bij het idee dat een goede coach of therapeut zich blijft vormen, ver voorbij het klaslokaal. Levenslang leren is geen luxe maar een noodzaak in dit vakgebied.
De rol van zelfeducatie
Zelfeducatie speelt hierin een steeds grotere rol. Podcasts, YouTube-kanalen, boeken, blogs en online lezingen vormen een laagdrempelige en vaak zeer actuele aanvulling op formele scholing. Ze bieden toegang tot nieuwe perspectieven, internationale stemmen, nichethema’s en persoonlijke inspiratie. Volgens een studie van Eraut (2004) is informele, zelfgestuurde professionele ontwikkeling minstens even belangrijk als formele opleiding, vooral in beroepen waar relationele en ervaringsgerichte vaardigheden centraal staan.
Het is niet de hoeveelheid informatie die iemand tot een goede coach maakt, maar wel de capaciteit om die informatie kritisch te verwerken, te integreren in de eigen praktijk en er congruent mee te handelen.
De kern: wie je bent als mens
Talloze onderzoeken bevestigen dat de effectiviteit van coaching en therapie niet alleen afhangt van technieken of methodes, maar vooral van de persoon van de begeleider. De werkrelatie (de therapeutische alliantie) blijkt een sterkere voorspeller van succes dan de gebruikte methodiek (Norcross & Wampold, 2011). Authenticiteit, empathie, zelfbewustzijn en het vermogen om écht contact te maken zijn dus minstens zo belangrijk als het beheersen van modellen als GROW, NLP of systemisch werk.
Dit impliceert dat zelfkennis, persoonlijke groei en voortdurende introspectie cruciaal zijn in dit beroep. En dat zijn precies de aspecten die vaak gevoed worden door zelfeducatie en ervaring buiten het curriculum.
Mijn ervaring als opleider
In de opleidingen die ik geef, merk ik dat de deelnemers die er uiteindelijk in slagen om een eigen praktijk op te bouwen, niet per se degenen zijn met de meeste cursussen, diploma’s of het hoogste academisch niveau. Het zijn zij die, na de opleiding, werkelijk met de inhoud aan de slag gaan. Ze blijven zichzelf voeden via boeken, podcasts, supervisie, intervisie en vooral: door te doen. Ze durven groeien, vallen, opstaan, reflecteren en opnieuw proberen.
Ze wachten niet op toestemming of zekerheid, maar nemen hun vak serieus als een vorm van ambacht en persoonlijke ontwikkeling. Het zijn net deze mensen die weten: een goede coach word je niet in een jaar, maar in een leven.

Bronnen

• Hill, C. E., & Lent, R. W. (2006). A Narrative and Meta-Analytic Review of Helping Skills Training: Time to Revive a Dormant Area of Inquiry. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training.
• Norcross, J. C., & Wampold, B. E. (2011). Evidence-based therapy relationships: Research conclusions and clinical practices. Psychotherapy.
• Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action.
• Eraut, M. (2004). Informal learning in the workplace. Studies in Continuing Education.

hier om te bewerken.

Je weet dat er iets moet veranderen. Misschien voel je dat je werk niet meer bij je past, dat het tempo te hoog ligt, of dat je lichaam je signalen geeft: moe, prikkelbaar, slecht slapen, een hoofd dat niet meer stilvalt. En toch... kom je niet écht in beweging. Je blijft doordoen. Vasthouden. Twijfelen.
Dat is niet omdat je zwak bent of geen wilskracht hebt. Het is je brein. En dat zit soms gewoon in de weg.
In dit artikel lees je waarom verandering zo moeilijk kan voelen – vooral als je al overbelast of uitgeput bent – én hoe je het jezelf iets makkelijker kunt maken.


Jouw brein wil jou beschermen (maar het overdrijft een beetje)
Ons brein is niet gebouwd op de wereld waarin we nu leven. Het oudste deel – vaak het ‘krokodillenbrein’ genoemd – denkt nog steeds dat we in een gevaarlijke jungle leven, waar we het beste kunnen overleven door alles bij het oude te laten. Geen risico’s. Geen verandering. Gewoon doorgaan zoals altijd.
En dat deel van je brein is razendsnel. Het scant voortdurend je omgeving op ‘gevaar’. En wat voelt gevaarlijk? Juist: alles wat nieuw is of onbekend. Zelfs als het eigenlijk beter voor je zou zijn.
Als je al over je grenzen gaat, of al te veel stress ervaart, dan staat dat deel nóg alerter. Dan voelt zelfs een kleine verandering als “te veel”. En voor je het weet, schiet je in de weerstand of vermijd je actie. Niet omdat je niet wílt veranderen, maar omdat je overlevingsmodus ‘nee’ zegt.


Vijf denkpatronen die verandering blokkeren – en wat je kunt doen
1. Vasthouden aan het bekende (status quo-bias)
Je weet dat je werk of levensritme niet meer goed voelt, maar je blijft toch doorgaan. Waarom? Omdat het vertrouwd is. Je weet waar je aan toe bent, ook al kost het je veel energie.
Wat kan helpen:

• Maak verandering klein. Eén stap tegelijk.
• Zoek naar iets wat nu al wél goed voelt en bouw daarop voort.
• Geef jezelf tijd. Nieuw gedrag aanleren is wennen, geen falen.

2. Je ziet vooral wat je al gelooft (confirmatie-bias)
Misschien denk je: “Ik ben gewoon niet gemaakt voor verandering” of “Ik stel me aan.” Dan ga je onbewust bewijzen zoeken die dat bevestigen, en negeer je signalen die iets anders zeggen.
Wat kan helpen:

• Praat met iemand die je vertrouwt en die op een andere manier naar jou kijkt.
• Schrijf elke dag 1 ding op dat je anders aanpakt dan vroeger – hoe klein ook.
• Daag jezelf zachtjes uit: “Wat als het wél kan lukken?”

3. Bang om iets kwijt te raken (verliesaversie)
Zelfs als iets niet meer werkt, kan het idee om het los te laten beangstigend zijn. Wat krijg je ervoor in de plaats? Wat als het nog erger wordt? Die angst is normaal – ons brein vindt verlies altijd erger dan de kans op winst.
Wat kan helpen:

• Benoem voor jezelf wat je zou kunnen winnen aan een verandering (rust, ruimte, voldoening).
• Herinner jezelf eraan wat je nú al kwijt bent (je energie, je plezier).
• Kijk wat je mag behouden als je verandert – veiligheid, waardevolle contacten, jezelf.

4. Verkeerde inschatting van wat iets kost (planningmisvatting)
We onderschatten vaak hoeveel tijd en energie verandering vraagt – en voelen ons dan schuldig of dom als het niet meteen lukt.
Wat kan helpen:

• Geef jezelf de ruimte om te leren en te proberen.
• Kijk niet alleen naar het doel, maar ook naar het tempo.
• Zie herstel en verandering als een proces, niet als een project met een deadline.

5. Weerstand tegen opgelegd krijgen (reactance)
Als je omgeving zegt dat je iets moet veranderen – “Doe wat rustiger”, “Stop toch met dat werk” – kan het voelen alsof je de controle verliest. En dan komt er weerstand, zelfs als je weet dat ze ergens gelijk hebben.
Wat kan helpen:

• Maak zelf keuzes, op jouw manier en jouw tempo.
• Vraag jezelf af: “Wat heb ík nu nodig?”
• Schrijf je eigen verhaal. Niet om anderen te plezieren, maar omdat jij ertoe doet.

Wees mild voor jezelf – je brein doet z’n best
Als je voelt dat je op je tandvlees loopt, is het logisch dat verandering te veel lijkt. Je hoeft het niet allemaal ineens te kunnen. Alleen al begrijpen waarom het zo moeilijk voelt, kan je ademruimte geven. Je hoeft niet te vechten tegen jezelf – je mag jezelf geruststellen, in beweging komen op jouw tempo, en vooral: jezelf serieus nemen.
In mijn volgende artikel vertel ik hoe deze denkpatronen ook binnen een team of gezin kunnen werken – en hoe je daarin samen stappen kunt zetten zonder elkaar kwijt te raken.
 

Hoe zonnig weer je gemoed beïnvloedt – en waarom dat voor iedereen anders is.

☀️ Waarom voelen we ons beter als de zon schijnt?Veel mensen voelen zich opgewekter zodra de zon zich laat zien. En dat is geen toeval. Zonlicht heeft een bewezen positief effect op onze hersenen:

• Verhoogde serotonine-aanmaak: Zonlicht activeert de productie van serotonine, een neurotransmitter die je stemming verbetert en zorgt voor meer energie en focus.
• Vitamine D-productie: Blootstelling aan zonlicht stimuleert de aanmaak van vitamine D via de huid. Vitamine D-tekort wordt gelinkt aan depressieve gevoelens en vermoeidheid.
• Betere slaap: Zonlicht overdag helpt je biologische klok (circadiaans ritme) om 's avonds makkelijker in slaap te vallen door een natuurlijk dalende melatonineproductie.

📚 Bronnen:

• Lambert, G. W., et al. (2002). Effect of sunlight and season on serotonin turnover in the brain. The Lancet.
• Holick, M. F. (2007). Vitamin D deficiency. New England Journal of Medicine.

🧠 Niet iedereen reageert hetzelfdeToch is het effect van zonlicht op je gemoed niet bij iedereen gelijk. Sommige mensen ervaren onrust, overprikkeling of zelfs stress bij fel zonlicht of warme temperaturen. En dat is heel normaal. Ons zenuwstelsel reageert nu eenmaal verschillend op externe prikkels. Mogelijke redenen voor die verschillen zijn:

• Persoonlijke gevoeligheid (sensorische prikkelverwerking)
• Mentale belasting of burn-out
• Sociale druk om ‘blij’ te zijn bij mooi weer
• Traumagerelateerde triggers of negatieve associaties met zomerperiodes

🌀 Kortom: wat voor de één energie geeft, kan voor de ander uitputtend zijn.

🌻 Luister naar je eigen ritmeZonlicht is een krachtig hulpmiddel voor je mentale welzijn — als het bij jou past op dat moment. Misschien hou jij van zonnebaden in de tuin, of zoek je net graag de schaduw en stilte op. Alles is goed, zolang het afgestemd is op jouw behoefte.
Tips voor bewust omgaan met zon en stemming:

• Start je dag met 10 minuten buitenlicht, zonder zonnebril of scherm.
• Neem pauzes in de schaduw als je overprikkeld raakt.
• Voel je niet schuldig als je liever binnenblijft bij mooi weer.
• Gebruik zonlicht als een extra steun, geen verplichting.

✨ SamengevatZonlicht kan je mentaal gevoel verbeteren dankzij serotonine en vitamine D, maar het effect is niet voor iedereen hetzelfde. Erken je eigen ritme, je gevoeligheden en je grenzen. Luisteren naar jezelf blijft belangrijker dan het volgen van het weerbericht.
☀️ Dus: voel je vrij om te genieten van de zon – of om net even naar binnen te keren, ook als de zon schijnt.